VERİMLİ DERS ÇALIŞMA
DERS ÇALIŞMA VERİMİNİZİ NASIL ARTTIRABİLİRSİNİZ?
Verimli ders çalışma amaç doğrultusunda planlı ve programlı çalışmaktır. Verimli ders çalışmak sadece ders çalışmak için zaman ayırarak diğer etkinlikleri göz ardı etmek değildir. Aksine belli bir plan ve program dahilin de hem ders çalışırken hem de diğer sosyal etkinliklere zaman ayırırken bunlardan zevk almaya yardımcı olur. Verimli çalışmanıza yardımcı olacak bazı öneriler aşağıda verilmektedir.
1. AMAÇ BELİRLEYİNİZ
Her çalışma bir amaca yönelik olmalıdır. Bu amaçlar çalışma davranışınızı daha etkili hale getirmede size yol gösterici olacaktır. Başarılı olabilmek için mutlaka amacın açık net bir şekilde tanımlanması gerekir. Çünkü amaçlar sizin iç disiplininizi geliştirerek istediğiniz hedefe yaklaşmanıza yardımcı olacak ve moral kaynağınızı yükseltip başarılı olabileceğinizin farkına varmanızı sağlayacaktır.
2. PLANLI ÇALIŞINIZ
Birden çok ders üzerinde aynı günde çalışmanız gerektiğinde hangisinden işe başlayacağınızı bilmediğiniz ya da çalışmaya başlamak için karar veremediğiniz anlarda planlı çalışmanın gerekliliğinden bahsedebiliriz. Planlı çalışma; hangi dersi ne kadar ve ne zaman çalışabileceğinizi; zamanı en verimli şekilde nasıl kullanacağınızı belirlemektir. Çalışma planları kapsadığı zamana göre genellikle 4 grupta incelenir; dönemlik, aylık, haftalık, günlük. Dönemlik ve aylık planlar, uzun dönemli çalışmaları organize etmek için size yardımcı olur. Haftalık plan haftanın her gününü belirli zaman dilimleri çerçevesinde organize etmeye yardımcı olduğundan dolayı sizlere önerebileceğimiz plandır. Günlük plan ise gün içerisinde gerçekleştirilecek etkinlikleri organize etmede yarar sağlamaktadır. Plan hazırlanırken ilgilerinizi ve ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurmaya dikkat ediniz. Derslerle sosyal etkinlikler arasında mantıklı bir denge oluşturunuz ve kapsamlı çalışmaları küçük aşamalar halinde planlamayı deneyiniz. Bunlar çalışma planının hazırlanmasında ve etkili bir şekilde uygulanmasında dikkate alınması gereken bazı noktalardır.
Örnek Ders Çalışma Programı indiriniz...
3. ZAMANI VERİMLİ KULLANINIZ
Zamanın etkili kullanımı kişiden kişiye değişir. Herkes için geçerli olabilecek bir plan ya da ders çalışma takvimi önermek oldukça güçtür. Bir kişinin isteyerek çalıştığı ve hemen öğrendiği bir dersi bir başka kişi zor öğrenebilir, bir başka kişi ise çabuk yorulabilir ya da çalışmak istemeyebilir. Bu nedenle kendi ilgi ve ihtiyaçlarınızı göz önüne alarak zamanı nasıl kullanacağınızı planlamak size daha yardımcı olacaktır. Ders çalışmak için gerekli gücün toplanabilmesi bakımından eğlenmeye ve spora da zaman ayrılmalıdır. Ancak bu etkinlikleri düzenlemede dengeyi sağlamaya dikkat etmeniz gerekmektedir.
4. UYGUN BİR ÇALIŞMA ORTAMI SEÇİNİZ
Ders çalışmaları mutlaka belli bir yerde sakin bir ortamda bir masa üzerinde yapılmalıdır. Bütün çalışmalarınızı çalışma masanızda yapmanızda büyük yarar vardır. Çalışma masanızı ders dışı faaliyetlerde kullanmamaya özen gösteriniz. Böylece masanız "çalışma zamanı" nı ve "çalışma alanını" simgeleyen bir uyarıcı haline gelir. Diğer yandan derse başlamadan önce çalışacağınız dersle ilgili malzemeyi kolay ulaşacağınız bir yere koymanızda yarar vardır. Böylece onlara ulaşmak istediğinizde çalışma ortamından uzaklaşmayarak dikkatinizde ve derse yoğunlaşmanızda bir eksilme olmaz. Çalışma ortamında dikkat edilecek bir diğer husus ise aydınlatmadır. İdeal ışık kaynağı masa lambasıdır.
5. VERİMLİ DERS ÇALIŞMAYI ÖNLEYEBİLECEK FAKTÖRLERE DİKKAT EDİNİZ
Verimli ders çalışmayı engelleyen faktörlerden birisi müzik dinleyerek ders çalışmaktır. İnsan beyni aynı anda birçok uyaranı alabilir ancak dikkatini tek bir noktaya odaklayabilir. Bu nedenle hem müzik dinlemeniz hem de ders çalışmanız çalışma veriminizi etkileyebilir. Müzik ritimlerden oluşur, bunun yanı sıra hepimizi de doğal iç ritmimiz vardır. Konuşurken, okurken, yazarken, öğrenirken belli ritimler izleriz. Bu ritim kişiden kişiye değişir mesela çalışırken kolay anladığımız ya da bildiğimiz konularda daha hızlı bir ritimle çalışırken iç ritmimiz sık sık değişebilir. Müzik dinleyen bir öğrencinin doğal ritim akışı dinlenen müziğin ritminden etkilenecektir.
Bir diğer faktör ise yatarak ders çalışmaktır. Ders çalışırken bilginin hafızamızda kalıcı olabilmesi için ruhsal bedensel belirli bir uyarıcılığa ihtiyacımız vardır. Ders çalışmaya en uygun durum bir masa başında sandalyede dik pozisyonda oturarak, konuya konsantre olarak ders çalışmaktır. Hayal kurmak da zihin dağılmasına ve verimli ders çalışmamamıza neden olmaktadır. Çalışmaya başladığınızda hayalleriniz sizi içine alıyor ve çalışmanızı engelliyorsa; kurmak istediğiniz hayalinizi kendinize bir ödül olarak vererek ders çalışmayı bitirdikten sonra hayalinizi kurabilirsiniz veya hayalinizi kurup bitirdikten sonra çalışmaya başlayabilirsiniz.
Son olarak çalışma davranışınızı olumsuz etkileyen bir faktör de duyduğunuz endişeler olabilir. " Arkadaşlarım benden çok çalıştı ben tam hazırlanamadım" "Bu iş olmayacak galiba" "Çalışacak bunca konu var, hiç zaman kalmadı. Mahvoldum, hapı yuttum " gibi düşünceler yerine kendinize şu soruları sorabilirsiniz "Bu düşünceler benim çalışmamı kolaylaştırıyor mu? Bu sorulara verilecek cevap "hayır" olduğuna göre yapılacak olan bu düşüncelerden uzaklaşıp çalışmaya yönelmektir.
6. DERSE HAZIRLIKLI GELİNİZ
Başarılı olmanın yollarından biri de derslere etkin olarak katılmaktır. Okula gelmeden önce, o gün işleyeceğiniz konuları gözden geçirmenizde fayda vardır. Bu sayede hem derslerinizin işlenişine katılmak için gerekli güveni kazanabilir, hem de hocanızın anlattıklarını daha kolay takip edebilirsiniz.
7. NOT TUTUNUZ
Dinleme yoluyla öğrenilen bilgiler çok uzun süreler hafızada tutulamaz. Öğrenilenlerin zaman zaman tekrar edilmesi gerekir. Not almanın en büyük yararlarından biri kendi anladığınız biçimde derste öğrendiklerinizi kaydetme ve saklama imkânı sağlamasıdır. Not alma hem bilgilerin kalıcı hale getirilmesi hem de zaman zaman başvurulabilecek bir bilgi kaynağı olması dolayısıyla sizlerin öğrenmesinde önemli bir rol oynar.
8. ARALIKLI TEKRARLAR YAPARAK UNUTMAYI ÖNLEYİNİZ
Öğrenilenler zamanla unutulabilir. Öğrendikten hemen sonra hafızanın ulaştığı yüksek noktada uygun tekrarların yapılması ve bilgileri unutmaya başladığınızı hissettiğiniz anda düzenli tekrarlardan oluşan bir program uygulamanız unutmayı engelleyecektir.
SINAV KAYGISI
Kaygı, kişinin bir uyaranla karşı karşıya kaldığında yaşadığı, bedensel, duygusal ve zihinsel değişimlerle kendini gösteren aşırı uyarılmışlık durumudur.
Sınav kaygısı ise, sınav öncesinde öğrenilen bilginin, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıdır.
SINAV KAYGISINA NEDEN OLAN OLUMSUZ DÜŞÜNME BİÇİMİDİR
Ya başarısız olursam korkusu
Yeterince çalışmadığı için kendini suçlama
Sürenin çok yetersiz olduğunu düşünme
Diğerlerinden farklı olduğunu, diğerlerinin kendisinden daha iyi olacağını düşünme
Hiçbir şey hatırlamadığını, hiçbir şey bilmediğini düşünme
Aile ve yakınlarını hayal kırıklığına uğratacağını düşünme
Kötü not alırsa asla tekrar kendini toparlayamayacağını düşünme
SINAV KAYGISININ BELİRTİLERİ
ZİHİNSEL BELİRTİLERİ
Düşünceleri toparlayamama
Unutkanlık öğrendiklerini aktaramama
Dikkat ve konsantrasyon güçlüğü
Bilgileri anlamada güçlük çekme
Düşünceleri organize etmede güçlük
FİZYOLOJİK BELİRTİLERİ
Çarpıntılar düzensiz kalp atışları
Düzensiz solunum, solunumda güçlük
Ellerde titreme, vücutta ateş basması hissi
Baş dönmesi, bayılma
Kas yorgunlukları, uyuşma
Terleme ya da üşüme
Yorgunluk
Mide, baş ağrısı
DUYGUSAL BELİRTİLERİ
Gerginlik, sinirlilik
Heyecan, panik
Karamsarlık, güvensizlik
Korku
DAVRANIŞ DEĞİŞİKLİKLERİ
AŞIRI HAREKETLİ YA DA DONUK OLMA
Sınav stresi olan kişilerde huzursuzluk nedeniyle yerinde duramamak, hareketlilik ve bunun neden olduğu davranışlar bulunabilir. Bunun tam tersine donuk, hareketsiz, içe kapanık davranışlar sergileyebilir ve sevdiğiniz arkadaşlarınızdan uzaklaşabilirsiniz.
ZAMAN KULLANIMINDA DÜZENSİZLİK
Tüm stresli insanların yaşam ritminde bozukluk görülebilir. Uyku, yemek yeme ve gündelik iş saatleri bozulabilir. Acelecilik ve zamanın tükendiği duygusu zamanın etkili kullanılmamasına yol açabilir.
ÇATIŞMACI VE TAHAMMÜLSÜZ DURUM
Kaygı nedeniyle oluşan gerginlik bizim diğer insanlara tahammülümüzü azaltır. Bu dönemde ilişkilerimizin azalması bir yana tatsız çatışmalar da yaşayabiliriz. Çatışmalar kırgınlıklara yol açar. Bu da içinde bulunduğumuz duygu durumunu kötüleştirir. İyi ilişkiler yaşıyor olmak bizi ruhsal olarak rahatlatır.
SINAV KAYGISIYLA NASIL BAŞA ÇIKABİLİRSİNİZ?
DÜŞÜNCE BİÇİMİNİZİ DÜZENLEYİN
Sınav için olumlu düşününüz. Sınavdan önce zihninizde geçmişteki başarısızlıkları değil başarılarınızı düşünün. Kendinize güvenin. " Mahvolurum" "hapı yutarım" gibi düşüncelerin problemi çözmeye yararı olmadığını unutmayın. " Yapamayacağım", "başaramayacağım" şeklindeki düşüncelerden kurtulun. Tüm bu olumsuz ifadeler doğrudan bizim tutum ve davranışlarımızı olumsuz olarak etkiler ve stresimizin artmasına neden olur. Bu tarz olumsuz düşünceleri "başarabilirim", "kötü bir not alsam da düzeltebilirim bu dünyanın sonu değil" gibi düşüncelerle değiştirmek kaygı düzeyini azaltabilir.
ZAMANINIZI PLANLAMAYA ÇALIŞIN
Kaygı zaman düzensizliğine yol açar ve bu da kaygıyı daha da arttıran sonuçlara neden olur. Bunu kırmanın yolu zamanı düzenlemektir. Sınavın hemen öncesi telaşla bir şeyler okuma veya sınav günü daha önce yapmadığınız etkinlikleri ( ilk kez spora başlayarak ağır egzersiz yapma, öğle uykusuna alışık değilse öğle uykusuna yatma ) yapmak yerine normal ritminizi korumanızda yarar var. Sabah zamanında kalkmak yapılacak işleri listelemek, programlı olmak yararlıdır.
DÜZENLİ FİZİK EGZERSİZİ YAPMAYA ÇALIŞIN
Gerginlik bizi aşırı hareketliliğe veya donukluğa itebilir. Ders çalışma yanında; fiziksel aktivitelere zaman ayırmakta yarar var. Düzenli fizik egzersizinin yararları arasında kas gevşemesi, zihinsel gevşeme, yapılan işte erkinliğin artması, enerjide artış, endişelerde azalma, daha sağlıklı olma, duygusal rahatlık ve kendine güvende artışı sayabiliriz.
Gerginlik bizi aşırı hareketliliğe veya donukluğa itebilir. Ders çalışma yanında; fiziksel aktivitelere zaman ayırmakta yarar var. Düzenli fizik egzersizinin yararları arasında kas gevşemesi, zihinsel gevşeme, yapılan işte erkinliğin artması, enerjide artış, endişelerde azalma, daha sağlıklı olma, duygusal rahatlık ve kendine güvende artışı sayabiliriz.
DOĞRU NEFES ALMAYA DİKKAT EDİN
Doğru nefes vücudu rahatlatır, gevşemeyi sağlar. Vücutta daha fazla oksijen yakılmasından dolayı, öğrenme sırasında beyinde meydana gelen protein bağlarının kurulmasını sağlar. Böylece oksijenin vücutta dağılımını sağlar. Doğru nefes almada akciğerlerin tamamı oksijen ile dolar. Doğru nefes alıp almadığımızı kontrol etmek için sağ elinizin avuç içini midenize, sol elinizi göğsünüze koyun. Nefes aldığınızda sağ eliniz hareket ediyorsa doğru nefes alıyorsunuz demektir. Günde 40-50 defa doğru nefes egzersizi yapmak kaygıyı azaltır.
BESLENMENİZE DİKKAT EDİN
Beslenme düzeni önemlidir. Şeker, sigara, alkol ve kahve kullanımı kaygıyı arttıracağından bu yiyeceklerin tüketimini azaltmaya özen gösterin. Protein (balık, soya), su, sebze ve vitaminler (B vitamini) kaygıyı dengeleyen yiyeceklerdir. Bu yiyeceklerin tüketimini arttırın.
BEDENİNİZE ÖNEM VERİN
Uzun çalışma saatleri ve artan zaman baskısı sonucunda bazılarımız şartları daha fazla zorlayarak çalışma sürelerini arttırmak için kahve, çay gibi uyarıcı maddeleri kullanmaktadırlar. Bu tür uyarıcıların ilk baştan çalışma sürelerini arttırdığı görülebilir. Ancak zaten sınav kaygısı sebebiyle üst düzeyde uyarılmış olan sinir sistemimizin bir de bu tip uyarıcılarla uyarılması doğru değildir. Çay ve kahve gibi içecekler ellerde titreme, dikkat ve konsantrasyon güçlüğü, huzursuzluk gibi istenmeyen durumlara sebep olabilir. Mümkün olduğunca bu içecekleri kullanmamaya özen gösteriniz. Daha doğal içecekler meyve suları, bitki çayları önerilebilir.
UYKUNUZA ÖZEN GÖSTERİN
Uyku bir ritim meselesidir. Dolayısıyla belli periodlarda devam eder. Normal uyku süresi ortalama 6-7 saat arasındadır. Gecelik 3-5 saatlik kısa uykunun da zihinsel becerilerde bir azalmaya yol açmadığını bu sürenin yeterli olduğu söylenebilir. Ancak bu kısa uykuların sürekli biçimde böyle devam etmesi, öğrenme, mantık yürütme, dikkat ve konsantrasyon üzerinde olumsuz etkilere yol açmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken tek şey, sınav öncesi geceyi uykusuz geçirmemeye özen göstermektir.
